Meer/Hoogbegaafde kinderen
Er wordt vaak op verschillende manieren gekeken naar begaafde kinderen, maar wel vaak in dezelfde richting. 'Ze zijn slim.' 'Ze hebben geen uitleg nodig.' 'Alles gaat ze makkelijk af.' zijn uitspraken die niet minder waar kunnen zijn! Hoogbegaafde kinderen hebben namelijk even hard hulp nodig als elk ander kind die valt onder het ASS-spectrum. (Autisme Spectrum). Je ziet vaak dat sommige types hoogbegaafd (hieronder uitgelegd) veel succes ervaringen hebben op de basisschool en daardoor moeilijk 'mislukkingen' kunnen verdragen en verwerken vanaf de middelbare school. Dit heeft veel te maken met de ontwikkeling van het karakter. Hoogbegaafd zijn, ben je. Je hebt het niet.
De zes types
Meer en hoogbegaafde kinderen hebben passend onderwijs nodig. Om 'begaafde' kinderen het juiste onderwijs te geven, moeten we eerst begrijpen hoe het werkt en welke types er zijn. De afbeelding hierboven laten de zes verschillende types zien. De mythe: 'hoogbegaafde kinderen hebben geen uitleg nodig, die snappen toch alles wel.' kan niet minder waar zijn. De zes types geven al aan hoe lastig het kan zijn om begaafden te herkennen. Hier is een uitgebreide uitleg over de types:
1. De succesvolle: Dit type kind behaalt goede prestaties en is perfectionistisch. Dit kind is afhankelijk, accepteert makkelijk en past zich aan de groep aan. Hij zoekt bevestiging van de leerkracht en gaat risico’s uit de weg. Je zou kunnen zeggen dat dit type het stereotype is van de hoogbegaafde mens.
2. De uitdager: Deze types kunnen overkomen als betweters. Ze verbeteren vaak de leerkracht, is goed is discussies, komt op voor zijn/haar eigen opvattingen en stelt regels ter discussie. Het kind houdt van competities, is creatief, eerlijk en direct, maar heeft ook grote stemmingswisselingen en heeft een slechte zelfcontrole. Het kind heeft ook onregelmatige werkwijzen op school.
3. De onderduiker: De onderduiker ontkent dat zij begaafd is. Hij gaat uitdagingen uit de weg en doet ook geen projecten voor meer begaafde leerlingen. Dit kind zoekt juist sociale acceptatie en wisselt daarom veel in vriendschappen.
4. De wegloper: Dit type is lastig te herkennen. De wegloper doet onregelmatig mee in de klas met schoolwerk en maakt taken niet af, werkt heel onregelmatige werkwijzen. Hij presteert gemiddeld of minder. Dit kind is creatief en zoekt de uitdaging juist in buitenschoolse activiteiten.
Het kind is kritisch naar zichzelf, maar ook naar anderen en verwaarloost zichzelf daarnaast. Hij verstoort anderen en reageert zichzelf af. De wegloper is defensief naar anderen. Dit kind valt te herkennen aan de verschillen tussen de intelligentiescore en schoolprestaties.
5. De dubbel geëtiketteerde: Dit type kind is ook erg lastig te herkennen. Eigenlijk kunnen alleen mensen die dicht bij dit kind staan eventueel herkennen dat het hoogbegaafd is.
Dit kind presteert gemiddeld of eronder, verstoort de boel en reageert zich af. Daarnaast heeft hij heel onregelmatige werkwijzen. De dubbel geëtiketteerde herken je aan de sterk uiteenlopende resultaten op onderdelen van de intelligentietest en de wijze van presteren. Alleen leerkrachten en mensen met deze kinderen gewerkt hebben kunnen deze kinderen herkennen.
6. De autonome: Dit type hoogbegaafde kind is in staat goed zelfstandig te werken en doelen voor zichzelf op te stellen. Hij werkt vol enthousiasme en passie aan zelf bedachte projecten en heeft daarbij geen bevestiging nodig. Dit kind durft risico’s te nemen, is creatief en komt op voor zijn eigen opvattingen. Hij heeft goede sociale vaardigheden en doet goed mee in de groep. De prestatietests, intelligentietests en creativiteitstests zijn goed en dit wordt ook erkend door de leerkracht en door de ouders.
Het is goed om een duidelijk beeld te hebben van de verschillende types. Dit beeld gecombineerd met de signalen, zou al moeten helpen om kind correct te signaleren.
Signalen herkennen
Signalen van HB – Oudervereniging Pharos (pharosnl.nl)
via deze link kunt u alle signalen bekijken
Een andere kijk op intelligentie
~ verdieping ~
In het bijzonder wil ik graag een apart stuk wijden aan de rol van intelligentie en de misvattingen die rondom intelligentie en hoogbegaafdheid spelen. Wat ik in de introductie van dit onderwerp al aangaf, de meeste mensen denken gelijk aan een rekenwonder, of iemand met uitzonderlijke muzikale talenten op jonge leeftijd. Hoogbegaafden maken echt menselijke fouten zoals jij en ik. Ze hoeven niet eens uit te blinken in rekenen. Wanneer iemand een IQ score heeft van 130 of hoger, is hij/zij officieel hoog-intelligent. Niet perse hoogbegaafd.
Meervoudige Intelligentie
Hoogbegaafdheid bevat vele kenmerken en eigenschappen die bij iedere HB'er anders tot uiting komt. De IQ score is slechts een onderdeel van hoogbegaafd zijn.
De rode draad van hoogbegaafd zijn, is de set aan persoonlijke, intrinsieke kenmerken en eigenschappen die bepalend zijn voor de visie en uitwerking van zijn/haar levensloop en hoe een HB'er de wereld ervaart, waarneemt, tot zich neemt. Het is zeker waar dat bovengemiddelde intelligentie een onderdeel is van hoogbegaafdheid, maar het is belangrijk te onthouden dat dit op verschillende manieren tot uiting komt. Howard Gardner noemt dit Meervoudige Intelligentie. Howard Gardner zag dat een mens op verschillende manieren intelligent kan zijn en dat op diverse manieren kan uiten. Wanneer je lager dan 130 scoort op een IQ test, wil dat volgens Gardner niet zeggen dat je dan niet begaafd bent. Een intelligentie test meet slechts enkele facetten van begaafdheid namelijk, de verbaal- linguïstische vaardigheid , rekenvaardigheid en ruimtelijk inzicht.
In Gardner zijn theorie van Meervoudige Intelligentie, stelt hij dat er acht verschillende soorten intelligentie zijn:
Verbaal-linguïstische intelligentie ~ Dit zorgt voor het vermogen om jezelf uit te drukken door middel van taal, anderen te overtuigen en anderen kunnen begrijpen. Iemand met een hoge verbaal-linguïstische intelligentie heeft meestal een groot woordenschat en is een goede spreker.
Logisch-mathematische intelligentie: Deze intelligentie zorgt voor het leggen van verbanden, connecties en het begrijpen en toepassen van getallen.
Visueel-ruimtelijke intelligentie: Het vermogen om concreet een probleem voor zich te zien. Een persoon met een hoge visueel-ruimtelijke intelligentie denkt in beelden.
Muzikale intelligentie: Iemand met een hoge muzikale intelligentie heeft goed gevoel voor ritme en houdt immens veel van muziek.
Lichamelijke intelligentie: Deze intelligentie zorgt voor het vermogen om lichamelijk iets te kunnen uit drukken, een probleem oplossen of een doel kunnen bereiken.
Intrapersoonlijke intelligentie: Dit zorgt voor het vermogen om zelfstandig beslissingen te kunnen nemen. Iemand met een hoge interpersoonlijke intelligentie is onafhankelijk, heeft een hoge wilskracht en hoge zelfreflectie.
Interpersoonlijke intelligentie: Dit zorgt voor het empathisch vermogen. Meeleven met anderen, anderen kunnen begeleiden en manipuleren. We noemen dit ook wel EQ, Emotionele Intelligentie.
Natuurgerichte intelligentie: Deze intelligentie zorgt voor het vermogen om natuurlijke elementen te kunnen herkennen, begrijpen en gebruiken.
Existentiële intelligentie: Het vermogen om te filosoferen. Iemand met een hoge existentiële intelligentie stelt kritische vragen over het leven en het bestaan.
Dit waren in het kort de acht intelligentie vormen van de Meervoudige Intelligentie theorie. Het is wel belangrijk erbij te zeggen dat zijn theorie nog niet voldoende bewezen is.
Bent u geïnteresseerd en wilt u meer weten over hoogbegaafdheid? Veel van de informatie heb ik hier vandaan:
Coach in Hoogbegaafdheid | Gifted People
Dit is een boek over hoe kinderen met hoogbegaafdheid stof het beste verwerken:
Boek ICLON def_ICLON (universiteitleiden.nl)